φυσικη ιστορια
Παρασκευή, Νοεμβρίου 17, 2006
Μαστιχόδεντρο..
ΤΟ ΜΑΣΤΙΧΟΔΕΝΔΡΟ
Το μαστιχόδενδρο ( Σχοίνος) ανήκει στην οικογένεια Πιστάκια. Είναι θάμνος αειθαλής, έχει ύψος 2-3 μέτρα και πολλές φορές φτάνει μέχρι και τα 5 μέτρα
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του αρσενικού σχοίνου με διάφορα ονόματα. Οι περισσότεροι από αυτούς πήραν το όνομά τους από την τοποθεσία που καλλιεργούνται και υπάρχουν μερικές διαφορές μεταξύ τους.
Οι κυριότερες παραλλαγές είναι: 1) Μαυρόσχοινος ή Λαγκαδιώτης 2) Βότομος 3) Βιγλιώτης ή Μαρουλιώτης 4) Κρεμεντίνος 5) Λίβανος.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Από τα πρώτα χρόνια της ζωής του σχοίνου ( όταν είναι φυντάνι), οι παραγωγοί καθαρίζουν με διάφορα εργαλεία κάτω από κάθε δένδρο μια περιοχή κυκλική (τραπέζι) και ισοπεδώνουν το χώρο στον οποίο θα πέσει το μαστίχι
Ξύσιμο
Τέλη Ιουνίου ή αρχές Ιουλίου ανάλογα με τον καιρό, αρχίζουν να καθαρίζουν τα τραπέζια με ειδικά διαμορφωμένα εργαλεία (ξυστριά, φτυάρια ή μυστριά).
Μετά το καθάρισμα ακολουθεί το σκούπισμα του τραπεζιού με απλή σκούπα ή συνηθέστερα με σκούπα φτιαγμένη από χλωρά κλαδιά και φύλλα του σχοίνου. Αμέσως μετά το σκούπισμα το "τραπέζι" σκεπάζεται με ψιλοκοσκινισμένο άσπρο χώμα πάνα στο οποίο θα πέσει το μαστίχι για να μπορεί να στεγνώνει ευκολότερα και να καθαρίζεται καλύτερα.
Από το κέντημα και μετά αρχίζει η πραγματική παραγωγή Μαστίχας. Οι παραγωγοί κάνουν στον κορμό του δένδρου τομές από τις οποίες αρχίζει να στάζει το μαστίχι που είναι στην πραγματικότητα ο χυμος του δένδρου. Ο αριθμός των "κεντιών" εξαρτάται από την ηλικία και το μέγεθος του σχοίνου. Ξεκινάνε από το κάτω μέρος του κορμού και επαναλαμβάνουν την διαδικασία 5-6 φορές ανά μια φορά την εβδομάδα ανεβαίνοντας προς το πάνω μέρος του σχοίνου.
Μάζεμα της Μαστίχας
Μετά από 15 περίπου ημέρες ( αρχές Σεπτέμβρη) που η μαστίχα πήζει, οι παραγωγοί αρχίζουν το μάζεμα της μαστίχας. Στην αρχή μαζεύουν τα μεγάλα κομάτια (πίτες). Το μάζεμε γίνεται πολύ νωρίς το πρωί γιατί μόλις ζεστάνει η μέρα η μαστίχα μαλακώνει και τότε γίνεται ένας βώλος. Τη μαζεύουν με ειδικά εργαλεία που λέγονται τιμητήρια σε μικρά πλεκτά πανεράκια ( μαστιχοκάλαθα) και κατόπιν την ρίχνουν σε μεγάλα πανέρια ή κασόνια ρίχνοντας μαζί και άφθονο ασπρόχωμα για να μην κολλήσει. Μετά από λίγες μέρες αρχίζει το δεύτερο μάζεμα που λέγεται και "γλείψιμο". Τότε μαζεύουν το ψιλό μαστίχι. Ένα μέρος από το ψιλό μαστίχι βρίσκεται κολλημένο πάνω στον κορμό και τα κλαδιά του σχοίνου και αυτό είτε το μαζεύουν μια μια σταγόν ή το ρίχνουν στο έδαφος και κατόπιν με μια σκούπα σκουπίζουν το "τραπέζι" δηλαδή μαζεύουν το μαστίχι μαζί με χώματα και "φύκια" (φύλλα του σχοίνου).
Μετά το μάζεμα και για όλο σχεδόν το χειμώνα ακολουθούσε στα σπίτια το καθάρισμα.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΑΤΟΣ
Καθάρισμα
Από το Νοέμβρη (και για το μεγαλύτερο μέρος του χειμώνα) αρχίζει το καθάρισμα του μαστιχιού. Μια κοπιαστική, λεπτή και μακροχρόνια εργασία, που αφαιρεί τα ξένα σώματα από το μαστίχι, (φύλλα, ξύλα, πετραδάκια, κ.λ.π). Το καθάρισμα γίνεται συνήθως σε παρέες γυναικών (δανεικές) δηλαδή βοηθάει η μια την άλλη και μαζεύονται πολλές μαζί πότε στο ένα σπίτι και πότε στο άλλο. Βάζουν το μαστίχι σε μεγάλα σινιά (ταψιά) και με μικρά μαχαίρια καθαρίζουν από πάνω του τα φύλλα, τις πέτρες και ότι άλλο υπάρχει.
Πλύσιμο.
Μετά το καθάρισμα το μαστίχι πλένεται με νερό και σαπούνι, εργασία απαραίτητη, που θα κάμει το μαστίχι λαμπερό σαν διαμάντι. Μετά το πλύσιμο το μαστίχι απλώνεται να στεγνώσει σε δροσερό μέρος.
Αφού το μαστίχι καθαριστεί τότε παραδίνεται στους κατά τόπους συνεταιρισμούς και από εκεί μεταφέρεται στην Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου. Εδώ τελειώνει η ιστορία του μαστιχιού για τους παραγωγούς και ξεκινάει το επόμενο στάδιο επεξεργασίας.
3 Comments:
να' χεις το άρωμά της και τις χάρες της! :)
Μου θύμισες μια απ΄τις αγαπημένες μου ταινίες " Το δέντρο που πληγώναμε", Ευάκι! Πολύ μ' αρέσει!
άσχετο, καλέ κυρία φυσική ιστορία, μήπως να βάζατε μια ενότητα στο μπλογκ σας-δεν ξέρω πως- τύπου Questions & Answers, δια μικράς πρακτικάς οδηγίας;
εγώ τώρα πως θα ρωτήσω για το μοσχομπίζελο, ε; πως;
Δημοσίευση σχολίου
<< Home