φυσικη ιστορια
Τρίτη, Ιανουαρίου 27, 2009
o φλεβαρης κι αν φλεβισει...
ερχεται,ερχεται,μην ξεχνιεστε και μην ξεγελιεστε...
Πανηγυρικη εισοδος με μια σπουδαια γιορτη...γκραν πρεμιερ,με του Αγιου Τρυφωνος!
Την πρώτη Φεβρουάριου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη του,του προστάτη των αμπελουργών.
Ο Άγιος Τρύφων γεννήθηκε στην Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας και μαρτύρησε στη Νίκαια της φρυγικής Βιθυνίας το 249 μ.Χ., επί αυτοκρατορίας Δεκίου.
Ο Άγιος Τρύφων, πολιούχος της Νίκαιας, συνδέεται με το κρασί επειδή κατάγονταν από μια περιοχή που ήταν απο τους μεγαλύτερους αμπελότοπους της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η θέση της γιορτής του στον ετήσιο κύκλο πρέπει να έπαιξε επίσης ρόλο στην καθιέρωση του Αγίου ως προστάτη των αμπελουργών.
Η εορτή του Αγίου ο οποίος στις αγιογραφίες κρατά κλαδευτήρι, συμπίπτει με την περίοδο του κλαδέματος των αμπελιών. Σημαντικότατη τεχνική εργασία που χρειάζεται πείρα και γνώση,αφου καθορίζει την πορεία των κλημάτων.
Ετσι ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας που επηρεάζει το βλαστικό κύκλο των αμπελιών.
Οταν μετά το 1922 οι ελληνικοί πληθυσμοί της Ανατολικής Ρωμυλίας άφησαν τις κατάφυτες από αμπέλια περιοχές και εγκατασταθηκαν στην Ελλάδα, ο Άγιος Τρύφων ήταν ήδη καθιερωμένος ως προστάτης των αμπελουργών στους χριστιανικούς πληθυσμούς της βαλκανικής χερσονήσου ιδιαίτερα στις περιοχές της Μακεδονίας
Οι πρόσφυγες όμως από τους αμπελότοπους της Ανατολικής Ρωμυλίας πραγματοποιούν την εντυπωσιακή τελετουργία του κουρμπανιού, αιματηρής θυσίας προς τιμήν του Αγίου Τρύφωνα, που την έφεραν με τις λιγοστές αποσκευές τους και τη μεταφύτευσαν στις νέες τους πατρίδες.
«κουρμπάνι» είναι η αιματηρή θυσία ζώων προς τιμήν του Αγίου προκειμένου να ευλογήσει την ανάπτυξη και παραγωγή των αμπελιών. Το ζώο που θυσιάζεται, μαγειρεύεται και προσφέρεται στους πιστούς, αφού «διαβαστεί» από τον ιερέα. Στη συνέχεια ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα,συνοδευόμενο από άφθονο τοπικό κρασί και τσίπουρο.
Το έθιμο διατηρείται μέχρι τις μέρες μας με διάφορες τελετουργικές παραλλαγές σε πολλά μέρη της Βόρειας Ελλάδας, με χαρακτηριστικότερα δείγματα τα «κουρμπάνια» που τελούνται στη Νέα Αγχίαλο Θεσσαλονίκης, στη Γουμένισσα του Ν. Κιλκίς, στη Στενήμαχο Ημαθίας και στο Τρίλοφο Ημαθίας.
Για δειτε ομως τα κουρμπανια της περιοχης Νομού Θεσσαλονίκης,πλιζ!
Τα Κουρμπάνια στη Γέφυρα Νομού Θεσσαλονίκης
Το Τοψίν έχει 2500 κατοίκους, 500 γηγενείς και 2000 πρόσφυγες από τις Μέτρες της Ανατολικής Θράκης και τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Από αυτούς, αμπελουργοί ήταν οι Σωζουπολίτες, οι οποίοι είχαν ήδη ιδρύσει το 1856 Σωματείο που διοργάνωνε τη γιορτή του αγίου Τρύφωνα.
Η γιορτή του Αγίου στη Σωζόπολη είχε κυρίως θρησκευτικό χαρακτήρα. Οι αμπελουργικές οικογένειες πήγαιναν στην εκκλησία σταφύλια διατηρημένα από τον τρύγο σε άμμο και αλεύρι. Τα σταφύλια αυτά καθώς και κόλλυβο διαβάζονταν κατά τη λειτουργία. Μετά την απόλυση πήγαιναν όλοι στην αίθουσα του Σωματείου όπου γινόταν διανομή των ευλογημένων σταφυλιών και του κόλλυβου και προσεφέρετο κρασί.
Ετσι άρχιζε γλέντι τρικούβερτο που κρατούσε ως το πρωί και ο “αη Τρύφους” έδειχνε και τ’άλλο, το... Διονυσιακό του πρόσωπο. Μόλις εγκαταστάθηκαν στη Γέφυρα, το 1926, οι Σωζουπολίτες ίδρυσαν τον Αμπελουργικό Πιστωτικό Συνεταιρισμό Γέφυρας “Η Σωζούπολη”. Παρόλο που δεν είχαν ακόμη καλά καλά φυτέψει τα αμπέλια τους, άρχισαν να γιορτάζουν τον άγιο Τρύφωνα. Μετά τη λειτουργία συγκεντρώνονταν σε ένα κέντρο και γλεντούσαν.
Ούτε λόγος βέβαια για δουλειά στ’αμπέλια τη μέρα εκείνη. Σήμερα, παρόλο που η Γέφυρα έχει ελάχιστα αμπέλια, η μνήμη του αγίου Τρύφωνα συνεχίζει να τιμάται με πίστη στην παράδοση. Την παραμονή τελούνται τα “προεόρτια”: κομπανία με παραδοσιακά όργανα γυρίζει το χωριό, διατίθεται κρασί και δημιουργείται αυθόρμητο γλέντι. Ανήμερα του Αγίου γίνεται λειτουργία στην Παναγία τη Ρευματοκρατούσα και διαβάζεται κόλλυβο και σταφύλια, τα οποία διανέμονται πριν γίνει περιφορά της εικόνας του αγίου. Στη συνέχεια μοιράζεται αγορασμένο βραστό μοσχαρίσιο κρέας. Το γλέντι με κρασί και χορό στην πλατεία της Ανω Γέφυρας κρατά έως αργά.
Τα Κουρμπάνια στη Νέα Αγχίαλο νομού Θεσσαλονίκης
Η Νέα Αγχίαλος, το παλιό Ιγκλις, έχει 850 κατοίκους, που κατάγονται όλοι από την Ανατολική Ρωμυλία και συγκεκριμένα από την αμπελουργική Αγχίαλο στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Ελάχιστοι κατάγονται από τον Πύργο και τη Σωζόπολη. Ήταν παραδοσιακά αμπελουργοί και συνεχίζουν να καλλιεργούν αμπέλια και να φτιάχνουν κρασί και τσίπουρο.
Αναμενόμενο επομένως είναι να τιμάται η μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, την πρώτη Φεβρουαρίου. Αγιος Τρύφωνας εξάλλου ήταν το πρώτο εκκλησάκι που έχτισαν μόλις εγκαταστάθηκαν στο χωριό το 1924-25.
Παραδοσιακά οι γυναίκες ετοιμάζουν από το προηγούμενο βράδυ κόλλυβο. Ανήμερα του αγίου μαζεύονται στο παρεκκλήσι, γίνεται Μεγάλος Αγιασμός και διαβάζεται το κόλλυβο. Ύστερα, μαζεύονται σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα δίπλα στην εκκλησία, τους κερνάει η Επιτροπή και γίνεται αυθόρμητο γλέντι με κρασί και μεζεδάκια.
Παλιά συνήθιζαν να προσφέρουν για το γλέντι αυτό κάτι φαγώσιμο. Σήμερα η συνήθεια αυτή έχει μάλλον ατονίσει, αφού η Επιτροπή αναλαμβάνει να προμηθεύσει τα χρειαζούμενα. Την ίδια μέρα, οι αμπελουργοί θα ρίξουν αγιασμό στ’αμπέλι.
απο το www.agrotravel.gr
...θα επανελθω δημητρια,σας το λεω....
Πανηγυρικη εισοδος με μια σπουδαια γιορτη...γκραν πρεμιερ,με του Αγιου Τρυφωνος!
Την πρώτη Φεβρουάριου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη του,του προστάτη των αμπελουργών.
Ο Άγιος Τρύφων γεννήθηκε στην Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας και μαρτύρησε στη Νίκαια της φρυγικής Βιθυνίας το 249 μ.Χ., επί αυτοκρατορίας Δεκίου.
Ο Άγιος Τρύφων, πολιούχος της Νίκαιας, συνδέεται με το κρασί επειδή κατάγονταν από μια περιοχή που ήταν απο τους μεγαλύτερους αμπελότοπους της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η θέση της γιορτής του στον ετήσιο κύκλο πρέπει να έπαιξε επίσης ρόλο στην καθιέρωση του Αγίου ως προστάτη των αμπελουργών.
Η εορτή του Αγίου ο οποίος στις αγιογραφίες κρατά κλαδευτήρι, συμπίπτει με την περίοδο του κλαδέματος των αμπελιών. Σημαντικότατη τεχνική εργασία που χρειάζεται πείρα και γνώση,αφου καθορίζει την πορεία των κλημάτων.
Ετσι ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας που επηρεάζει το βλαστικό κύκλο των αμπελιών.
Οταν μετά το 1922 οι ελληνικοί πληθυσμοί της Ανατολικής Ρωμυλίας άφησαν τις κατάφυτες από αμπέλια περιοχές και εγκατασταθηκαν στην Ελλάδα, ο Άγιος Τρύφων ήταν ήδη καθιερωμένος ως προστάτης των αμπελουργών στους χριστιανικούς πληθυσμούς της βαλκανικής χερσονήσου ιδιαίτερα στις περιοχές της Μακεδονίας
Οι πρόσφυγες όμως από τους αμπελότοπους της Ανατολικής Ρωμυλίας πραγματοποιούν την εντυπωσιακή τελετουργία του κουρμπανιού, αιματηρής θυσίας προς τιμήν του Αγίου Τρύφωνα, που την έφεραν με τις λιγοστές αποσκευές τους και τη μεταφύτευσαν στις νέες τους πατρίδες.
«κουρμπάνι» είναι η αιματηρή θυσία ζώων προς τιμήν του Αγίου προκειμένου να ευλογήσει την ανάπτυξη και παραγωγή των αμπελιών. Το ζώο που θυσιάζεται, μαγειρεύεται και προσφέρεται στους πιστούς, αφού «διαβαστεί» από τον ιερέα. Στη συνέχεια ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα,συνοδευόμενο από άφθονο τοπικό κρασί και τσίπουρο.
Το έθιμο διατηρείται μέχρι τις μέρες μας με διάφορες τελετουργικές παραλλαγές σε πολλά μέρη της Βόρειας Ελλάδας, με χαρακτηριστικότερα δείγματα τα «κουρμπάνια» που τελούνται στη Νέα Αγχίαλο Θεσσαλονίκης, στη Γουμένισσα του Ν. Κιλκίς, στη Στενήμαχο Ημαθίας και στο Τρίλοφο Ημαθίας.
Για δειτε ομως τα κουρμπανια της περιοχης Νομού Θεσσαλονίκης,πλιζ!
Τα Κουρμπάνια στη Γέφυρα Νομού Θεσσαλονίκης
Το Τοψίν έχει 2500 κατοίκους, 500 γηγενείς και 2000 πρόσφυγες από τις Μέτρες της Ανατολικής Θράκης και τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Από αυτούς, αμπελουργοί ήταν οι Σωζουπολίτες, οι οποίοι είχαν ήδη ιδρύσει το 1856 Σωματείο που διοργάνωνε τη γιορτή του αγίου Τρύφωνα.
Η γιορτή του Αγίου στη Σωζόπολη είχε κυρίως θρησκευτικό χαρακτήρα. Οι αμπελουργικές οικογένειες πήγαιναν στην εκκλησία σταφύλια διατηρημένα από τον τρύγο σε άμμο και αλεύρι. Τα σταφύλια αυτά καθώς και κόλλυβο διαβάζονταν κατά τη λειτουργία. Μετά την απόλυση πήγαιναν όλοι στην αίθουσα του Σωματείου όπου γινόταν διανομή των ευλογημένων σταφυλιών και του κόλλυβου και προσεφέρετο κρασί.
Ετσι άρχιζε γλέντι τρικούβερτο που κρατούσε ως το πρωί και ο “αη Τρύφους” έδειχνε και τ’άλλο, το... Διονυσιακό του πρόσωπο. Μόλις εγκαταστάθηκαν στη Γέφυρα, το 1926, οι Σωζουπολίτες ίδρυσαν τον Αμπελουργικό Πιστωτικό Συνεταιρισμό Γέφυρας “Η Σωζούπολη”. Παρόλο που δεν είχαν ακόμη καλά καλά φυτέψει τα αμπέλια τους, άρχισαν να γιορτάζουν τον άγιο Τρύφωνα. Μετά τη λειτουργία συγκεντρώνονταν σε ένα κέντρο και γλεντούσαν.
Ούτε λόγος βέβαια για δουλειά στ’αμπέλια τη μέρα εκείνη. Σήμερα, παρόλο που η Γέφυρα έχει ελάχιστα αμπέλια, η μνήμη του αγίου Τρύφωνα συνεχίζει να τιμάται με πίστη στην παράδοση. Την παραμονή τελούνται τα “προεόρτια”: κομπανία με παραδοσιακά όργανα γυρίζει το χωριό, διατίθεται κρασί και δημιουργείται αυθόρμητο γλέντι. Ανήμερα του Αγίου γίνεται λειτουργία στην Παναγία τη Ρευματοκρατούσα και διαβάζεται κόλλυβο και σταφύλια, τα οποία διανέμονται πριν γίνει περιφορά της εικόνας του αγίου. Στη συνέχεια μοιράζεται αγορασμένο βραστό μοσχαρίσιο κρέας. Το γλέντι με κρασί και χορό στην πλατεία της Ανω Γέφυρας κρατά έως αργά.
Τα Κουρμπάνια στη Νέα Αγχίαλο νομού Θεσσαλονίκης
Η Νέα Αγχίαλος, το παλιό Ιγκλις, έχει 850 κατοίκους, που κατάγονται όλοι από την Ανατολική Ρωμυλία και συγκεκριμένα από την αμπελουργική Αγχίαλο στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Ελάχιστοι κατάγονται από τον Πύργο και τη Σωζόπολη. Ήταν παραδοσιακά αμπελουργοί και συνεχίζουν να καλλιεργούν αμπέλια και να φτιάχνουν κρασί και τσίπουρο.
Αναμενόμενο επομένως είναι να τιμάται η μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, την πρώτη Φεβρουαρίου. Αγιος Τρύφωνας εξάλλου ήταν το πρώτο εκκλησάκι που έχτισαν μόλις εγκαταστάθηκαν στο χωριό το 1924-25.
Παραδοσιακά οι γυναίκες ετοιμάζουν από το προηγούμενο βράδυ κόλλυβο. Ανήμερα του αγίου μαζεύονται στο παρεκκλήσι, γίνεται Μεγάλος Αγιασμός και διαβάζεται το κόλλυβο. Ύστερα, μαζεύονται σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα δίπλα στην εκκλησία, τους κερνάει η Επιτροπή και γίνεται αυθόρμητο γλέντι με κρασί και μεζεδάκια.
Παλιά συνήθιζαν να προσφέρουν για το γλέντι αυτό κάτι φαγώσιμο. Σήμερα η συνήθεια αυτή έχει μάλλον ατονίσει, αφού η Επιτροπή αναλαμβάνει να προμηθεύσει τα χρειαζούμενα. Την ίδια μέρα, οι αμπελουργοί θα ρίξουν αγιασμό στ’αμπέλι.
απο το www.agrotravel.gr
...θα επανελθω δημητρια,σας το λεω....
posted by Εύα at 3:00 μ.μ.
1 Comments:
πολύ αγαπώ τα λαογραφικά σου :)
Δημοσίευση σχολίου
<< Home